3 Thủ Thuật Windows 11 Tối Ưu, Giúp Máy Tính Nhanh Gọn & Mượt Mà Hơn
Windows 11, hệ điều hành mới nhất từ Microsoft, đã mang đến một cuộc cách mạng về thiết kế, tập trung mạnh mẽ vào trải nghiệm người dùng. Microsoft đã nhấn mạnh sự đơn giản, hài hòa và tinh tế, hướng tới một giao diện vừa quen thuộc, thoải mái lại vừa dễ dàng sử dụng ngay lập tức. Mặc dù Windows 11 đã làm rất tốt điều này với giao diện trực quan và thẩm mỹ hơn hẳn các phiên bản tiền nhiệm, nhưng cấu hình mặc định đôi khi vẫn còn rườm rà và gây xao nhãng. May mắn thay, việc tinh chỉnh Windows 11 để có một hệ thống gọn gàng, tối giản lại không hề phức tạp. Bạn chỉ cần biết cách tìm kiếm và áp dụng những tùy chỉnh phù hợp. Bài viết này sẽ giới thiệu 3 thủ thuật Windows 11 cốt lõi, giúp biến chiếc máy tính của bạn từ một hệ thống tiềm ẩn sự quá tải trở thành một cỗ máy tập trung vào năng suất.
Trong bối cảnh công nghệ không ngừng phát triển, việc tối ưu hóa hiệu suất hoạt động của thiết bị là yếu tố then chốt để duy trì sự cạnh tranh và hiệu quả làm việc. Windows 11, với nhiều cải tiến về giao diện và tính năng, vẫn có thể được tùy chỉnh sâu hơn để phù hợp với nhu cầu cá nhân của mỗi người dùng. Nhiều người dùng đánh giá cao Windows 11 về mặt thẩm mỹ, nhưng không phải ai cũng hài lòng với các thiết lập ban đầu. Các tùy chỉnh mặc định đôi khi chứa đựng những yếu tố không cần thiết, làm giảm sự tập trung và tốc độ truy cập. Nghiên cứu từ DeskMag chỉ ra rằng, trung bình người dùng có thể mất tới 5 phút mỗi ngày chỉ để tìm kiếm các tệp tin trên màn hình desktop, một con số đáng kể cho thấy tác động của sự bừa bộn đến hiệu suất làm việc.
Xu hướng sử dụng hệ điều hành hiện nay cho thấy người dùng ngày càng quan tâm đến khả năng tùy biến và cá nhân hóa. Theo Statista, sự không hài lòng với bloatware (phần mềm cài sẵn không mong muốn) và các quảng cáo là một xu hướng gia tăng trên mọi hệ điều hành, đặc biệt là Windows 11. Điều này càng khẳng định tầm quan trọng của việc áp dụng các thủ thuật để mang lại trải nghiệm Windows 11 sạch sẽ, nhanh chóng và mượt mà hơn.
1. Tinh Chỉnh Thanh Tác Vụ (Taskbar) Để Tăng Cường Sự Tập Trung
Thanh tác vụ của Windows 11, ngay từ lần đầu thiết lập, có thể tạo cảm giác hơi chật chội. Microsoft đã nhận nhiều ý kiến trái chiều vì việc loại bỏ một số tùy chọn tùy chỉnh linh hoạt mà người dùng quen thuộc trên các phiên bản Windows trước đó, ví dụ như khả năng thay đổi kích thước hoặc di chuyển thanh tác vụ một cách tự do. Tuy nhiên, những tùy chọn còn lại vẫn cung cấp một mức độ linh hoạt đáng kể. Bạn hoàn toàn có thể dễ dàng điều chỉnh vị trí các biểu tượng, thêm hoặc bớt nhãn ứng dụng, thay đổi hiển thị ngày giờ trong khu vực thông báo (system tray), và nhiều hơn nữa. Mục tiêu chính của việc này là giảm thiểu sự xao nhãng và tối ưu hóa không gian hiển thị.

Để tạo ra một thanh tác vụ thực sự gọn gàng và không gây xao nhãng, bạn nên cân nhắc ẩn hoặc vô hiệu hóa các yếu tố sau:
- Tìm kiếm (Search)
- Xem Nhiệm vụ (Task View)
- Widget
- Biểu tượng cảm xúc & Khác (Emojis & More)
- Menu Bút (Pen Menu)
- Bàn phím cảm ứng (Touch Keyboard)
- Bàn di chuột ảo (Virtual Touchpad)
- Thanh ngôn ngữ (Language Bar)
- Menu biểu tượng ẩn (Hidden Icons Menu)
Ngoài ra, việc tắt nhãn ứng dụng, loại bỏ hiển thị ngày và giờ ở góc dưới bên trái, và bật chế độ tự động ẩn thanh tác vụ có thể đóng góp đáng kể vào việc tạo ra một môi trường máy tính gọn gàng hơn. Những điều chỉnh đơn giản này có thể cải thiện đáng kể khả năng tập trung và giảm thiểu sự lộn xộn về mặt hình ảnh.
Tắt hiển thị nhãn ứng dụng:
Mặc định, Windows 11 hiển thị tên của các ứng dụng đang chạy trên thanh tác vụ. Việc này có thể hữu ích khi bạn mở nhiều cửa sổ cùng loại, nhưng đôi khi lại làm thanh tác vụ trở nên quá tải. Để tắt:
- Nhấp chuột phải vào một khoảng trống trên thanh tác vụ.
- Chọn Cài đặt thanh tác vụ (Taskbar settings).
- Trong mục Hành vi thanh tác vụ (Taskbar behaviors), bỏ chọn ô Hiển thị nhãn ứng dụng trên thanh tác vụ (Show labels on the taskbar).
Căn chỉnh biểu tượng sang trái:
Nhiều người dùng cảm thấy quen thuộc hơn với các biểu tượng trên thanh tác vụ được căn chỉnh sang trái, giống như các phiên bản Windows trước đây. Windows 11 mặc định căn giữa chúng. Để thay đổi:
- Truy cập Cài đặt (Settings) > Cá nhân hóa (Personalization) > Thanh tác vụ (Taskbar).
- Trong phần Căn chỉnh thanh tác vụ (Taskbar alignment), chọn Trái (Left).
Những thay đổi nhỏ này tuy đơn giản nhưng có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong cảm nhận về sự gọn gàng và chuyên nghiệp của thanh tác vụ, giúp bạn dễ dàng quản lý các ứng dụng đang hoạt động.
2. Vô Hiệu Hóa Quảng Cáo và "Mẹo" Không Mong Muốn
Bên cạnh các vấn đề về quyền riêng tư, việc tích hợp quảng cáo và các "mẹo giá trị gia tăng" trong Windows 11 là một điểm gây tranh cãi thường xuyên. Xét trên thực tế, Windows 11 là một hệ điều hành trả phí, việc xuất hiện của những yếu tố gây xao nhãng và tiêu tốn tài nguyên này được nhiều người dùng coi là xâm phạm. Theo dữ liệu mới nhất từ Statista, sự không hài lòng của người dùng với bloatware được cài đặt sẵn và các chương trình khuyến mãi không mong muốn đang là một xu hướng ngày càng gia tăng trên tất cả các hệ điều hành, trong đó Windows 11 là một tâm điểm của những lời chỉ trích.

Ngay cả một bản "cài đặt sạch" (clean install) của Windows 11 cũng không hoàn toàn loại bỏ được các yếu tố này. Tuy nhiên, hầu hết quảng cáo có thể được gỡ bỏ mà không cần đến phần mềm của bên thứ ba hoặc các giải pháp phức tạp. Dưới đây là cách thực hiện:
Tắt quảng cáo trong Menu Start:
Menu Start thường hiển thị các đề xuất ứng dụng hoặc mẹo hữu ích. Để tắt các đề xuất này:
- Truy cập Cài đặt (Settings) > Cá nhân hóa (Personalization) > Start.
- Tắt tùy chọn Hiển thị đề xuất mẹo, phím tắt, ứng dụng mới, v.v. (Show recommendations for tips, shortcuts, new apps, and more).
Tắt quảng cáo trên Màn hình Khóa:
Màn hình khóa đôi khi hiển thị các thông tin giải trí hoặc mẹo nhỏ. Để loại bỏ:
- Truy cập Cài đặt (Settings) > Cá nhân hóa (Personalization) > Màn hình khóa (Lock screen).
- Tắt tùy chọn Nhận các sự kiện vui, mẹo, thủ thuật và hơn thế nữa trên màn hình khóa của bạn (Get fun facts, tips, tricks, and more on your lock screen).
Tắt quảng cáo trong Thông báo:
Windows 11 có thể gửi các thông báo dạng gợi ý trong quá trình sử dụng. Để hạn chế:
- Truy cập Cài đặt (Settings) > Hệ thống (System) > Thông báo (Notifications).
- Tắt tùy chọn Nhận mẹo và đề xuất khi sử dụng Windows (Get tips and suggestions when using Windows).
Những bước đơn giản này giúp giảm đáng kể số lượng các chương trình khuyến mãi và yếu tố gây xao nhãng trong trải nghiệm Windows 11 của bạn, mang lại sự "sạch sẽ" và tập trung hơn.
Tắt đề xuất ứng dụng trong File Explorer:
Ngay cả File Explorer cũng có thể hiển thị các đề xuất. Để tắt chúng:
- Mở File Explorer.
- Chọn tab Xem (View) > Tùy chọn (Options).
- Trong cửa sổ Tùy chọn Thư mục, chuyển sang tab Xem (View).
- Cuộn xuống và bỏ chọn mục Hiển thị các đề xuất trang web (Show sync provider notifications).
Việc loại bỏ các yếu tố quảng cáo và đề xuất không chỉ giúp máy tính của bạn hoạt động nhẹ nhàng hơn mà còn tạo cảm giác tôn trọng người dùng hơn, đặc biệt khi bạn đã bỏ tiền để mua bản quyền hệ điều hành.
3. Tối Giản Màn Hình Desktop Để Đạt Năng Suất Tối Đa
Theo mặc định, Windows 11 hiển thị một số biểu tượng trên màn hình desktop, bao gồm Thùng rác và một lối tắt tới Microsoft Edge. Đối với nhiều người dùng, điều này có thể nhanh chóng dẫn đến một màn hình desktop lộn xộn và thiếu tổ chức, cản trở năng suất. Một khảo sát gần đây của DeskMag đã chỉ ra rằng người dùng dành trung bình 5 phút mỗi ngày để tìm kiếm tệp tin trên desktop của họ, điều này nhấn mạnh tác động của sự bừa bộn trên desktop đối với hiệu quả công việc.

Khả năng nhanh chóng chuyển sang một màn hình desktop sạch sẽ mà không làm xáo trộn cách bố trí các biểu tượng hiện có là một công cụ có giá trị. Để ẩn tất cả các biểu tượng desktop:
- Nhấp chuột phải vào một khu vực trống trên màn hình desktop.
- Chọn Xem (View) > Hiển thị biểu tượng desktop (Show desktop icons).
Bạn cũng có thể xóa hoặc di chuyển các tệp, thư mục và lối tắt không cần thiết đến các vị trí khác trong File Explorer để có giao diện ngăn nắp hơn. Ghim Thùng rác vào thanh bên của File Explorer cung cấp quyền truy cập nhanh mà không làm bừa bộn màn hình desktop. Duy trì một màn hình desktop sạch sẽ giúp thúc đẩy sự tập trung và giảm thời gian tìm kiếm tệp.
Quản lý các biểu tượng hệ thống:
Windows 11 cho phép bạn tùy chỉnh các biểu tượng hệ thống hiển thị trên desktop. Để làm điều này:
- Truy cập Cài đặt (Settings) > Cá nhân hóa (Personalization) > Chủ đề (Themes).
- Trong phần Cài đặt biểu tượng desktop (Desktop icon settings), bạn có thể chọn hoặc bỏ chọn các biểu tượng như Máy tính (This PC), Tệp người dùng (User's Files), Mạng (Network), Thùng rác (Recycle Bin), và Bảng điều khiển (Control Panel).
Việc chỉ giữ lại những biểu tượng thực sự cần thiết sẽ giúp màn hình desktop của bạn trông thoáng đãng hơn rất nhiều. Bạn có thể truy cập nhanh các tệp tin quan trọng thông qua File Explorer hoặc sử dụng tính năng Tìm kiếm của Windows.
Tổ chức tệp tin và thư mục hiệu quả:
Ngoài việc ẩn biểu tượng, một màn hình desktop sạch sẽ còn đòi hỏi việc tổ chức tệp tin một cách khoa học. Hãy tạo ra các thư mục chính cho từng loại công việc hoặc dự án và đặt tên rõ ràng. Sử dụng các phím tắt (shortcuts) cho các thư mục thường xuyên truy cập thay vì đặt trực tiếp các tệp lớn lên desktop.
- Tạo thư mục theo dự án: Ví dụ: "Dự án A", "Báo cáo 2024", "Ảnh cá nhân".
- Sử dụng tên tệp rõ ràng: Thay vì "Tệp 1.docx", hãy đặt tên như "Báo cáo Doanh thu Q1 2024.docx".
- Xóa bỏ tệp cũ không cần thiết: Thường xuyên xem lại và dọn dẹp các tệp đã lỗi thời hoặc không còn sử dụng.
Một màn hình desktop gọn gàng không chỉ đẹp mắt mà còn là yếu tố quan trọng giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, giảm thiểu căng thẳng và tiết kiệm thời gian. Theo một số nghiên cứu về tâm lý học trong công việc, môi trường làm việc ngăn nắp có thể tăng năng suất lên đến 15%.
Bằng cách áp dụng ba thủ thuật đơn giản này – tinh chỉnh thanh tác vụ, vô hiệu hóa quảng cáo và tối giản màn hình desktop – bạn có thể nâng cao đáng kể trải nghiệm Windows 11 của mình, tạo ra một môi trường máy tính tập trung hơn, hiệu quả hơn và thẩm mỹ hơn. Những điều chỉnh này hoàn toàn phù hợp với các nguyên tắc thiết kế cốt lõi của Windows 11, cuối cùng mang lại một hệ điều hành tinh tế và thân thiện với người dùng hơn.